آیا وضعیت بورس وخیم است؟
نشان تجارت - بازار سرمایه در آغازین روز‌های معاملاتی سال جدید وضعیت خوبی داشت. شاخص کل بورس و اوراق بهادار تهران ۳ درصد و شاخص کل هموزن ۳.۷ درصد رشد را در روز‌های نه چندان بیدار اداری و معاملاتی ثبت کردند و این در حالی بود که وضعیت ارزش معاملات نیز نسبت به آخرین روز معاملاتی سال گذشته رشد خوبی را نشان می‌داد.
هرچند ۴۵۰۰ میلیاردتومان برای معاملات خرد ارزش بالایی محسوب نمی‌شود، اما روند رو به بهبودی را در این مهم‌ترین مقوله برای سنجش کیفیت بازار نشان می‌دهد. خلاصه اینکه تابلوی سبزی که در روز‌های ابتدایی بهار ۱۴۰۳ شاهد بودیم، نوید روز‌های خوشی را می‌دهد و کارشناسان نیز نسبت به معاسبز ملات پررونق‌تر در ادامه امیدوارند. هرچند در این میان ریسک‌های گذشته همچنان باقی است، اما بازار پتانسیل رشد دارد و به شرط ظهور محرک‌ها می‌توان روز‌های خوبی را پیش روی بورس متصور بود.
تشکیل روند صعودی در بورس
حسن حسین نیا، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه «بازار سرمایه در حالی کار خود را در اولین روز کاری سال ۱۴۰۳ با رشد شاخص‌های قیمتی شروع کرد که روز‌های پایانی سال گذشته نیز نشان دهنده بهبود نسبی وضعیت بود»، گفت: اقبال روز اول معاملات بورس در سال جدید را می‌توان تا حدودی نشات گرفته از شعار سال یعنی «جهش تولید با مشارکت مردم» و تعبیر و تفسیر‌های پیرامون آن دانست، امری که البته در روز‌های بعد با تفاسیر متفاوت تری همراه بود و باید نسبت به موضع گیری‌ها و سخنان تکمیلی مسوولان دولتی و سایر قوا نسبت به برنامه ریزی در این راستا توجه شود.
وی ادامه داد: موضوع مهم شرایط سنتی ایام عید و تعبیر نیمه تعطیلی این روزهاست که البته با این وجود ارزش و وضعیت معاملات را می‌توان خوب ارزیابی کرد. همچنان بازار با نگاه لیدر محوری به صنعت خودرو پیش می‌رود که این عامل را می‌توان دلیل اصلی نوسانات روز‌های اخیر عنوان کرد. در روز‌های آتی نیز اخبار این صنعت پیرامون افزایش سرمایه احتمالی از محل تجدیدارزیابی دارایی‌ها و تغییرات قیمتی محصولات و همچنین فروش سهام توی دلی و تغییرات مدیریتی اهمیت خواهد داشت. حسین نیا عنوان کرد: بورس به نوسانات دلار در بازار آزاد نیز توجه ویژه‌ای داشته و آن را به عنوان یک کاتالیزور احتمالی در ماه‌های آینده جهت رشد احتمالی دلار نیمایی می‌شناسد که می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر روند سودآوری ریالی شرکت‌ها در صورت نگاه مساعد سیاستگذار، داشته باشد. به نظر می‌رسد شاهد تشکیل روندی صعودی در بورس هستیم که مولفه‌های مثبت بسیاری می‌تواند آن را همراهی کند و رشد ارزش معاملات نیز در این راستا خواهد بود، البته همچنان بازار پول و سیاستگذار آن و نگاه دستوری دولت به اقتصاد می‌تواند به عنوان تهدید عمل کند.
بیشتر بخوانید: پیش‌بینی‌پذیر شدن اقتصاد، شرط هدایت نقدینگی مردم به سمت تولید است
فاطمه حاجعلی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه در روز‌های ابتدایی سال، بازار به نسبت خوب، اما کم حجمی داشتیم که این موضوع طبیعی و مسبوق به سابقه است، گفت: نباید فراموش کنیم که سال گذشته نیز بهار خوبی داشتیم و هرچه جلوتر رفت خزان به چهره بازار نزدیک‌تر شد. امیدواریم امسال وضعیت متفاوت باشد و بازار بتواند بهار سبز و آغاز طلایی را برای روز‌ها و هفته‌های آینده تکرار کند!
وی ادامه داد: بازار سرمایه امسال در انتظار رویداد‌ها و اخباراقتصادی مثبت نسبت به شعار سال و اظهارنظر‌های پس از آن، تحولات نرخ دلار نیما و همچنین انتشار گزارش‌های سالانه شرکت هاست. در حوزه سیاسی نیز تحولات جنگ غزه و لبنان با اسرائیل از مهم‌ترین اخبار تاثیرگذار بر اقتصاد و بورس است. وی ادامه داد: قبل از آغاز سال گفتیم که اخباری نظیر نرخ دلار، خبرهای خودرویی، پالایشی، تسعیر ارز بانک‌ها پیشران بازار خواهند شد و می‌توانند جو خوبی به بازاری که مدت‌ها سرکوب شده و از بقیه همگروه‌ها و موارد مشابه خود عقب مانده، بدهد که یکی از عوامل پیشران حرکت بازار طی مدت اخیر، افزایش نرخ دلار بود. در حال حاضر بازار امیدوار به تغییر سیاست‌ها از سوی بانک مرکزی است و این بار سهامداران با سرعت بیشتری واکنش نشان می‌دهند و منتظر بیان و تحلیل پسا رویدادی نخواهندبود. حاجعلی افزود: اگر بازار بتواند کوچک‌ترین نشانه‌ای از این تغییر در سال جدید دریافت کند، قطعا فضای بازار فعلی و جریان رشدی ایجاد می‌شود، اما به محض دریافت خبری متناقض با روند و برآورد فعلی، جهت بازار چرخیده و با سرعتی بالا واکنش منفی نشان می‌دهد. در کل بازار در عین ارزندگی بدون این اخبار، انرژی لازم را برای بیدار کردن جریان پول و همراه کردن با خود ندارد. این تحلیلگر بورسی بیان کرد: در هر اقتصادی اگر نرخ ارز افزایش پیدا کند، ارزش پول ملی در مقابل سایر ارز‌ها کم می‌شود و صادرات آن کشور رشد می‌کند که به دنبال آن بورس صعودی می‌شود، اما در کشور ما به واسطه رانت، اختلاف ارزی به جیب واردکنندگان و دلالان می‌رود و بزرگترین کسری تجاری منفی رقم می‌خورد که این امر نتیجه رفتار و عملکرد دولتی است که بازار سرمایه را به حاشیه برده است. وی گفت: شعار فعلی سال دو محور اساسی و مهم؛ یکی تولید و دیگری مشارکت مردم داشت. تولیدکننده‌ای که در حال حاضر با هزینه‌های سرسام آور آب، برق، گاز و انرژی‌های دیگر، قیمت گذاری دستور، نرخ تامین مالی ۴۰ درصد، مالیات، دخالت‌های ریز و درشت دولت و در آخر سال گذشته با تعیین نرخ ۳۰ درصدی برای بهره به نابودی کشیده شد. اصل شعار مشارکت نیز به طور کلی توجه به بازارسرمایه دارد و باید دید که دولت برای بازارسرمایه که محلی برای ایجاد و بستر به کارگیری سرمایه‌های کوچک در راستای پروژه‌های بزرگ و تولید است، چه برنامه‌هایی درنظر دارد.
حاجعلی بیان کرد: همه ما می‌دانیم که مشارکت مردم در قالب انتشار اوراق پروژه ها، سهام پروژه، شکل شرکت در افزایش سرمایه‌ها و عرضه‌های اولیه و هر مدل دیگری که باشد، باید در بستر بازار‌های اولیه و ثانویه بازار سرمایه صورت گیرد، اما متاسفانه در حال حاضر اعتماد از بازار سرمایه گرفته شده و اکثریت مردم حاضرند پول خود را هر جایی به جز این بازار بگذارند. راه حل‌های بسیار زیادی برای تحقق این شعار وجود دارد، اما حلقه مفقوده دو مورد که اولی نبود سرمایه اجتماعی قوی و اعتماد مردم و دوم نبود قوه عاقله در تصمیم گیری‌های اقتصادی است که امیدواریم با توجه به اینکه اصل شعار، اصل درستی است، واقعا بتوانیم مردم را به حضور در تولید و اقتصاد کشور ترغیب کنیم. این تحلیلگر افزود: در ابتدا باید اعتماد از بین رفته به بازار سرمایه بازگردد که مستلزم اتخاذ تصمیمات درست و اعتمادساز برای بازار است و پس از آن با رونق بازار ثانویه، چرخ بازار اولیه خواهد چرخید که اولین و بارزترین نمونه آن را می‌توان ادامه عرضه‌های اولیه دانست که اگر در مسیر درستی هدایت شود، به بهترین شکل ممکن تحقق شعار مشارکت مردم در حمایت از تولید شکل می‌گیرد و شرکت‌ها یکی پس از دیگری با منابع مردم، تامین مالی و افزایش طرح و توسعه را اجرا کرده و پیش می‌برند. حاجعلی تاکید کرد: بازار قابلیت رشد را دارد و پیدایش خبرهای بنیادی و اتفاقات مثبت، زمینه ساز حرکت خوب بازار خواهد شد. البته درست در نقطه مقابل، نبود خبرهای مثبت و بی رمقی جریان پولی و خبری آرام آرام همین خوش بینی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد و حجم را کاهش خواهد داد. مسوولان در دولت و سازمان بورس باید متوجه مزیت‌های ریز و درشت بازار سرمایه در تحقق شعار سال شوند و تا وقتی اخبار قوی و مهم به بازار نرسد، نمی‌توان روند ادامه داری از رشد را امیدوار بود، اما در مجموع امیدواریم سال ۱۴۰۳ سالی پر از اتفاقات خوب و شیرین و پر از رویداد‌های زیبا برای سهامداران باشد.
